Zmęczenie występuje nawet u 90 % Pacjentów w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej. Objawia się przede wszystkim uczuciem braku energii i zwiększonym zapotrzebowaniem na wypoczynek. Niestety, zwykle jest ono późno rozpoznawane. Często, zaś bagatelizowane – zarówno przez samych Chorych, ich Rodziny, jak i personel medyczny.
Tymczasem niezwykle istotne jest, aby jak najwcześniej diagnozować zmęczenie związane z chorobą nowotworową i podjąć odpowiednie kroki. O tym co zrobić, słów kilka w dzisiejszym artykule.
Różne aspekty zmęczenia
Zmęczenie to sytuacja towarzysząca chorobie nowotworowej, bądź leczeniu onkologicznemu, zakłócająca normalną aktywność Chorego. Dzieje się to:
- w aspekcie fizycznym – kiedy nie mamy sił na codzienną aktywność;
- w aspekcie emocjonalnym – gdy mamy obniżony nastrój i mniejszą motywację do działania;
- w aspekcie poznawczym – gdy mamy zmniejszoną koncentrację, a nasza sprawność umysłowa jest gorsza.
Jakich objawów możemy się spodziewać?
U Pacjentów ze zmęczeniem, najczęściej występującym objawem jest brak energii i zwiększone zapotrzebowanie na wypoczynek. Występować mogą także:
- zaburzenia snu,
- zaburzenia pamięci i koncentracji,
- obniżona motywacja,
- ogólne osłabienie,
- ograniczenie codziennej aktywności,
- brak uczucia regeneracji po wypoczynku – zarówno nocnym, jak i dziennym,
- uczucie ciągłego przezwyciężenia osłabienia,
- wyczerpanie po wysiłku.
Czynniki wywołujące zmęczenie
Problem ze zmęczeniem w chorobie nowotworowej jest zjawiskiem powszechnym. Najczęściej wiąże się z zaburzeniami procesów metabolicznych. Na zmęczenie wpływ mają również czynniki zapalne, zaburzenia czynności układu nerwowego czy zaburzenia czynności snu.
Jego intensywność może być bardzo różna – od małej, do bardzo wysokiej. Można go także oceniać przy użyciu tzw. skali zmęczenia, kiedy Pacjent jest w stanie określić zmęczenie od 0 – 10. Podobnie jak w skali nasilenia bólu.
Zmęczenie: w jaki sposób postępować?
Walka ze zmęczeniem polega przede wszystkim na:
- redukowaniu poziomu zmęczenia odczuwanego przez Pacjenta w danym momencie;
- zmniejszaniu wpływu środowiska na funkcjonowanie Chorego;
- łagodzeniu stresu.
Wśród metod podejmowanych w leczeniu stosuje się zarówno te niefarmakologiczne, farmakologiczne, jak i fizjoterapię.
Wśród najistotniejszych metod niefarmakologicznych należy wymienić:
- edukację Chorych – nauczenie Pacjenta w jaki sposób unikać aktywności wysokoenergetycznych, jak spożywać posiłki, co robić, by racjonalnie gospodarować ograniczonymi zasobami energii, wreszcie w jaki sposób dbać o odzyskiwanie energii. To także nauczenie Chorego oszczędności w zakresie wydatków energetycznych, odpowiedniego wykonywania ćwiczeń – w tym także ćwiczeń oddechowych;
- zmniejszenie stresu u Pacjentów – jest to niezwykle istotne, gdyż właśnie stres jest jednym z istotnych czynników pogarszających funkcjonowanie Chorych i pogłębiających ich zmęczenie;
- podejmowanie wsparcia psychologicznego – np. w formie terapii, której zadaniem jest zmniejszenie wspomnianego już wcześniej przeze mnie stresu;
- wykorzystywanie technik relaksacyjnych;
- korzystanie z technik rozluźniających czy masażu klasycznego;
- wykorzystywanie metody PNF, czyli proprioceptywnego nerwowo-mięśniowego torowania ruchu.
Wśród istotnych elementów rehabilitacji występuje także fizjoterapia. Jej zadanie polega, przede wszystkim na przełamaniu obaw Pacjenta związanych z wykonywaniem ćwiczeń fizycznych. Bardzo ważne jest, by formy terapii były odpowiednio dobrane – w taki sposób, by początkowo nie wymagały one zbyt dużego zaangażowania Chorego, a jednocześnie poprawiały funkcje tkanek, przede wszystkim mięśni i powięzi.
Fizjoterapeuta w kontakcie z lekarzem pomoże dobrać właściwe postępowanie.
Metody farmakologiczne, zaś w pierwszej kolejności obejmują leczenie tych czynników, które mogą powodować nasilanie się zmęczenia. Należy tutaj wymienić:
- leczenie zaburzeń metabolicznych,
- leczenie niedokrwistości,
- leczenie bólu.
W dalszej kolejności postępowanie polega na modyfikacji innych czynników, w tym leczenie przeciwdepresyjne.
Brak komentarzy, Twój może być pierwszy!