• Facebook
  • Dla lekarzy
  • O czym jest ten blog?
  • O mnie

Kategorie wpisów

  • Hospicjum domowe
  • Sprzęt w domu
  • Wyroby medyczne
  • Opiekun
  • Apteka w domu

Warte uwagi:

Przeczytaj

Refundacja wyrobów medycznych

 
Mistrz Polikarp
blog o medycynie paliatywnej i opiece domowej
  • Hospicjum domowe
  • Sprzęt w domu
  • Wyroby medyczne
  • Opiekun
  • Apteka w domu

Mistrz Polikarp

  • Hospicjum domowe
  • Sprzęt w domu
  • Wyroby medyczne
  • Opiekun
  • Apteka w domu

W kategorii: Apteka w domu

Zaparcia u Chorych terminalnie: co robić?

789 - ilość wyświetleń 22 września 2018 2 komentarze

Zaparcia – blog mistrzpolikarp.pl

Zaparcia to utrudnione oddawanie stolca, często związane z bólem przy defekacji, zaburzeniami częstotliwości oddawania stolca i stolcem małym, twardym. Przyczyny zaparć są liczne. Szacuje się, że ten problem dotyka do 45% Pacjentów przyjmowanych do szpitala, na co dzień zaś towarzyszy nawet do 80% Chorych po 75 roku życia. W tym artykule rozpracowuję najczęstsze przyczyny zaparć i opisuję, jak sobie z nimi radzić.

Z tego artykułu dowiesz się:

  1. Skąd biorą się zaparcia.
  2. Jaką dietę stosować.
  3. Jakie leki podawać w przypadku zaparć i jak je dawkować.

Zaparcia – jakie są przyczyny

Trudno wskazać na jedną najczęstszą przyczynę zaparć. Zwykle zaparcie jest efektem jednoczesnego działania różnych czynników. Z tego wynika, że i leczenie zaparć musi mieć złożony charakter i rzadko ogranicza się tylko do podania jednej tabletki/proszku/czopka. Leżenie, leki i zbyt mała ilość płynów, błędy w diecie. Te elementy występują zwykle w jakiejś kombinacji i powodują, że finalnie stolec jest rzadko, zbyt mały i twardy, a jego oddawanie przysparza Choremu bólu. Na dodatek część stosowanych leków powoduje zaparcia, zwłaszcza morfina.

Pamiętaj, że u osób starszych zmniejszenie częstotliwości oddawania stolca jest naturalnym procesem. U seniorów po 70 roku życia zdarza się, że stolec występuje nawet 1x w okresie 2 tygodni. Jeśli nie towarzyszy temu ból i nie ogranicza to funkcjonowania – wszystko jest ok.

Zbyt mała ilość wypijanych płynów to moim zdaniem najważniejsza przyczyna zaparć. Chorzy ograniczają ilość płynów z powodu strachu przed mimowolnym oddawaniem moczu. Boją się popuścić mocz, np. gdy wychodzą na zewnątrz. A gdy leżą przewlekle – boją się, że nie zdążą do toalety.

Co robić?

  • Zachęcaj Chorego do picia dużej ilości płynów, zwłaszcza niegazowanej wody.
  • Staraj się podawać posiłki z dużą ilością płynów (zupy, sosy, kremy, przeciery).

Kolejną istotną przyczyną zaparć jest pozostawanie w bezruchu.

Co robić?

  • Zachęcaj do aktywności fizycznej, nawet krótkiego spaceru poza domem lub wychodzenia do innego pokoju. Gdy Chory leży przewlekle zachęcaj do ćwiczeń kończyn dolnych. Zachęcaj Chorego do korzystania z toalety, po pierwsze jest to dla Niego dodatkowa porcja ruchu, po drugie jest to lepsza pozycja do oddawania stolca. Jeśli Chory nie może przejść do toalety, zapewnij dostęp do krzesła higienicznego (przenośnej toalety).
  • Zapewnij intymność w trakcie prób oddawania stolca!

Morfina i pochodne leki przeciwbólowe.

Co robić?

  • Rozważ z lekarzem prowadzącym Chorego zmianę stosowanego preparatu. Na polskim rynku dostępne są leki zawierające poza lekiem przeciwbólowym (oksykodonem) składnik zapobiegający zaparciom (nalokson).
  • Prewencyjnie od samego początku stosowania morfiny użyj leków poprawiających nawodnienie stolca (głównie makrogoli, np. preparatu Forlax (dostępny jest bez recepty).

Dieta w zaparciach

Zaparciom sprzyja dieta bogata w żywność wysoko przetworzoną, z małą zawartością błonnika. Błonnik jest składnikiem roślin, w tym zbóż. Spożyty przechodzi przez układ pokarmowy, dzięki czemu stolec ma większą objętość, jest bardziej nawodniony. Zalecenia dietetyków są proste, przy zaparciach należy stosować dietę bogatą w błonnik:

30-40 g błonnika na dobę = 300-400 g surowych owoców lub warzyw na dobę.

Cały kłopot zaczyna się jednak wtedy, gdy Chory nie chce lub nie może przyjmować takich ilości warzyw i owoców. Co w takiej sytuacji:

  • Zadbaj o odpowiednią ilość wody w diecie.
  • Zadbaj o podawanie posiłków płynnych lub półpłynnych (miksuj warzywa i owoce, w tym na przykład z kefirem/jogurtem naturalnym).
  • Pomocne mogą okazać się otręby pszenne.
  • Ogranicz słodycze. W tym zwłaszcza czekoladę.
  • Zaczynaj dzień od szklanki wody niegazowanej z miodem, podawanej w temperaturze pokojowej.

Stosowanie leków w zaparciach

Zebrałem i omówiłem poniżej najważniejsze leki stosowane w leczeniu zaparć. Jednocześnie zwracam uwagę na kilka ważnych kwestii dotyczących stosowania tych preparatów w grupie Chorych terminalnie, w opiece paliatywnej.

Najlepszy efekt uzyskuje się stosując działania mieszane: nawadnianie, odpowiednią dietę i dobrze dobrane leki. Pamiętaj aby omówić dobór leków na zaparcia z lekarzem Chorego. Dobry efekt daje łączenie leków o różnym mechanizmie działania, np. makrogolu z gliceryną.

  1. Makrogole – wiążą wodę, przez co powodują nawodnienie stolca. Jednocześnie oznacza to, że Pacjent musi dużo pić, gdy je stosuje. Tylko wtedy uzyskamy dobry efekt po ich zastosowaniu. Proponuję 1-2 saszetki co 1-2 doby, aż do uzyskania stolca. Potem podajemy preparat regularnie, w ilości dobieranej indywidualnie (1 saszetka co 2-3-4 dni).
  2. Laktuloza – nie jest zalecana do stosowania w medycynie paliatywnej. Wymaga podania dużej ilości płynów (3-4 litrów na dobę) aby osiągnąć jakikolwiek efekt działania, dodatkowo często nasila dolegliwości bólowe brzucha. Jej słodki smak (syrop) jest zwykle źle tolerowany i wywołuje mdłości. Może spowodować kolkę jelitową. Wywołuje również gazy.
  3. Senes – stymuluje układ pokarmowy, drażni śluzówkę przewodu pokarmowego. Bywa przydatna u Pacjentów z zaparciami po zastosowaniu morfiny. Uwaga: może zwiększać dolegliwości bólowe brzucha.
  4. Bisakodyl – drażni śluzówkę przewodu pokarmowego i nasila perystaltykę, przez co powoduje wypróżnienie. Prawidłowo umieszczony czopek powinien wywołać stolec do 1 godziny.
  5. Gliceryna w czopkach – powoduje zwiększenie poślizgu w jelicie, a także zmiękcza stolec. Może być bezpiecznie stosowana także u Chorych terminalnie
  6. Wlewka fosforanowa (enema) – powinna być stosowana tylko przy zaleganiu stolca, jako ostatni opcja ratunkowa przed ręcznym wydobyciem stolca. Powinna być poprzedzona nawodnieniem Chorego (cała doba) i wykonana kolejnego dnia rano. Powoduje oczyszczenie się końcowego fragmentu jelita ze stolca.

Zwróć uwagę na średni czas działania leków. Nie zawsze jest tak, że uzyskasz u Chorego pożądany efekt natychmiast po ich podaniu. Czasy działania leków zebrałem dla Ciebie w tabeli:

Lek

Czas po którym zaczyna działać

Bisakodyl w tabletkach

10 – 12 h

Bisakodyl w czopkach

20 – 60 min

Laktulosa

48 h

Czopek glicerynowy

1 – 6 h

Senes (np. Xenna)

8 – 12 h

Pikosiarczan sodu (np. Pikopil)

minuty

Dokuzynian sodu (np. Laxol)

24 – 48 h

Makrogole (np. Forlax)

24 – 48 h

Fosforany (np. enema) podawane we wlewce

20-40 min

Przykładowy sposób działania

Proponuję tutaj jak krok po kroku można zachować się w przypadku zaparcia. Jeśli stolca nie ma od dawna i Pacjent cierpi na dolegliwości z tego powodu skonsultuj się z lekarzem. Możecie zastosować następujący sposób działania:

  1. Zacznij od podania bisakodylu doustnie lub w czopkach. W ten sam dzień rozpocznij podawanie zwiększonych ilości płynów, podaj kefir/jogurt naturalny/kwaśne mleko wraz z owocami/warzywami (zmiksowane). Taką dietę utrzymuj jak najdłużej.
  2. Jeśli nie ma efektu, podaj czopek glicerynowy aby nawilżyć stolec.
  3. Przy dalszym braku poprawy przez kolejne 3 dni podawaj makrogol. Pamiętaj o nawadnianiu.
  4. Brak efektu? Wykonaj wlewkę doodbytniczą.
  5. Brak efektu? Po konsultacji z lekarzem, wyłącznie po wcześniejszym znieczuleniu ogólnym lub po podaniu leków przeciwbólowych (morfina!) należy wykonać ręczną ewakuację stolca. Po jej skutecznym wykonaniu kontynuuj działania związane podawaniem leków i płynów aby utrzymać efekt.

Ten artykuł był pomocny? Masz pytania lub wątpliwości. Zachęcam do pozostawienia swojego adresu e-mail – pomogę Ci w prowadzeniu opieki w warunkach domowych i powiadomię Cię o kolejnych tekstach na tym blogu.

Warto przeczytać

Paradoksalnie stosowanie dużej ilości leków na zaparcia może wywołać biegunkę. Jak sobie z nią radzić przeczytasz pod tym linkiem (kliknij aby przejść do artykułu o biegunce – wkrótce tutaj).

Komentuj, pytaj!

Zapraszam do pozostawiania komentarzy pod tym tekstem. Na Twoje pytania postaram się odpowiedzieć bezpośrednio lub przygotuję artykuł na dany temat. W ten sposób możesz pomóc nie tylko sobie, ale i innym osobom mającym podobne problemy lub wątpliwości.

Related

bóldefekacjastolecsłaby apetytzaparcia
Podziel się:

2

Warto przeczytać także:

Przeczytaj

Usta. Gdy jest sucho i boli.

Przeczytaj

Pieką dłonie. Pieką stopy. Co to?

Przeczytaj

Sumaryczna dawka opioidu na recepcie elektronicznej – słownie czy liczbą?

Przeczytaj

Morfina

Przeczytaj

Czy fizjoterapia może pomóc w zaparciach?

2 komentarze

  1. Morfina | Mistrz Polikarp
    •
    11 miesięcy ago

    […] Po przeczytaniu ulotki preparatów z morfiną od razu pojawiają się pytania o zaparcia. Nawet jeśli Pacjenci ulotek nie czytają, to właśnie zaparcia są najpoważniejszym i niestety utrzymującym się działaniem niepożądanym stosowania leków z morfiną. Zwracam uwagę, że nie każde zaparcie to efekt morfiny. Często Chorzy jeszcze przed włączeniem do leczenia preparatów z morfiną mają zaparcia: mało piją, mało się ruszają. Tutaj piszę, jak temu przeciwdziałać (kliknij, by przeczytać jak radzić sobie z zaparciami).  […]

    Reply
  2. Czy fizjoterapia może pomóc w zaparciach? | Mistrz Polikarp
    •
    4 miesiące ago

    […] z tego tematu zostało omówione we wpisie zaparcia – https://mistrzpolikarp.pl/zaparcia/ . Dziś natomiast chciałem poruszyć temat wpływu fizjoterapii na […]

    Reply

Leave a Reply Cancel reply

Poprzedni wpis

Grypa bywa śmiertelna! Masz…

W kategorii: Ze starością po imieniu

Grypa bywa śmiertelna! Masz 55+? Sprawdź!

Przeczytaj

Kolejny wpis

Biegunka: dlaczego to Twoja wina?!

W kategorii: Apteka w domu

Biegunka: dlaczego to Twoja wina?!

Przeczytaj

Wyszukiwarka

Wyszukiwarka wyrobów medycznych

Przysługuje Ci zaopatrzenie w wyroby medyczne – pieluchomajtki, materac przeciwodleżynowy, balkonik i wiele innych. Sprawdź, kto i co może zapisać Tobie lub Twoim Bliskim. Specjalnie dla Ciebie przygotowałem wyszukiwarkę! 

Wyszukaj

Zapraszam do newsletter’a

Zostaw swój adres e-mail, otrzymasz ode mnie poradnik „Wypis ze szpitala. Co robić gdy Bliski wraca do domu.” 

Pobierz poradnik

Witaj na blogu!

Czy nadal, jak w średniowieczu, boimy się zagadki śmierci i chcemy ją zrozumieć? O co dziś pytałby Mistrz Polikarp napotkaną śmierć? Czy by ją w ogóle chciał spotkać? 

Prowadzę ten blog dla Ciebie, niezależnie od tego czy jesteś Pacjentem, czy Opiekunem Chorego.  Chcę ułatwić i usprawnić funkcjonowanie Chorego w domu w czasie choroby przewlekłej i w leczeniu paliatywnym. Dlatego dzielę się tutaj swoją wiedzą i doświadczeniem.

Partner cyklu „Mity opieki hospicyjnej”

Warsaw Press

Najnowsze wpisy

  • Port naczyniowy
  • Szczepienie seniorów i Pacjentów chorych przewlekle na Covid – 19
  • Różne aspekty szczepienia na Covid – 19
  • Terapia uporczywa
  • Podsumowań nadszedł czas…

Śledź bloga

Newsletter


Jeśli chcesz pozostać w kontakcie i otrzymywać wiadomości o nowych artykułach zapraszam do pozostawienia e-maila. Twój adres e-mail wykorzystam tylko do wysyłania informacji związanych z działalnością bloga o medycynie paliatywnej i opiece w stanach terminalnych.

RSS

  • RSS - Posts

„Śmierć do niego przemowiła:

– Czemu się tako barzo lękasz?

Wrzekomoś zdrow, a [w]żdy stękasz!

Pan Bog tę rzecz tako nosił,

Iżeś go o to barzo prosił,

Abych ci się ukazała,

Wszytkę swą moc wzjawiła;

Otoż ci przed tobą stoję,

Oglądaj postawę moje (…)”

 

Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią, autor niepewny, XV w n.e.

Twoje wsparcie ma znaczenie!

> 5000 czytelników

Najpopularniejszy wpis

Kto może trafić do hospicjum domowego? Dla kogo jest to najlepsza forma opieki i leczenia w terminalnej fazie choroby? Co powinno zawierać skierowanie do opieki hospicyjnej. Tego wszystkiego dowiesz się z artykułu.

Przeczytaj

Pomóż hospicjum w Krakowie

Nota prawna

Wszystkie materiały w serwisie mistrzpolikarp.pl zostały przygotowane przeze mnie lub inny personel medyczny, rzetelnie i zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. Mają one charakter edukacyjny i informacyjnych. Nie zastąpią one jednak konsultacji lekarskiej, pielęgniarskiej czy fizjoterapeutycznej, do których zawsze zachęcam.

Na blogu nigdy nie prezentuję bezpośrednio historii prawdziwych Chorych w sposób, który umożliwiałby Ich identyfikacje. Opisywane przeze mnie przykłady są zwykle połączeniem kilku historii różnych Chorych z różnych miejsc, gdzie pracuję i z długiego czasu.

Kategorie wpisów

  • Apteka w domu
  • Sprzęt w domu
  • Ze starością po imieniu
  • Case study
  • Varia
  • Hospicjum domowe
  • Dla lekarzy

Omówienie stanu zdrowia

Poradnik dla Pacjentów i lekarzy
Pobierz
  • Poradnik Wypis ze szpitala
  • Wyszukiwarka wyrobów medycznych
  • O czym jest ten blog?
  • Polityka prywatności
  • Newsletter
  • Kontakt

MistrzPolikarp.pl - Blog o medycynie paliatywnej i opiece domowej
Wszystkie prawa zastrzeżone | 2018-2020
Zdjęcia własne oraz Elements Evanto

Na tej stronie używam ciasteczek aby dostosować ją lepiej do Twoich potrzeb.Zgoda Odrzuć Dowiedź się więcej
Polityka prywatności

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Always Enabled

Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.

Non-necessary

Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.

SAVE & ACCEPT