Biegunka u chorych umierających nie jest częstym problemem. Potrafi być jednak bardzo uciążliwa, także ze względy na trudność w opiece nad Chorym, niedogodności związane z oddawaniem stolca na leżąco, wreszcie zanieczyszczeniem okolicy krocza.
Z tego artykułu dowiesz się:
|
Biegunka
U pacjentów paliatywnych, wyniszczonych lub przewlekle leczonych o biegunce mówimy już przy trzech lub więcej płynnych stolcach w okresie 24 godzin. Dane pokazują, że 10% paliatywnie Chorych w chwili przyjęcia do szpitala cierpi z powodu biegunki.
Należy zwrócić baczną uwagę na zawartość biegunkowego stolca:
Czy stolec to wyłącznie płyn? Czy są elementy stałe? Jak wyglądają? Jaki mają kolor?
Czy występują elementy tłuszczowe (stolce są tłuste, połyskliwe, maziste, trudno doczyścić z nich toaletę/basen)?
Czy pojawia się krew (zwykle to objaw biegunki zapalnej, jeśli występuje gorączka od razu skontaktuj się z lekarzem prowadzącym)?
Dodatkowo zwróć uwagę na inne objawy:
występowanie gorączki;
utraty świadomości;
towarzyszące nudności, wymioty, splątanie, ból głowy.
Zgłoś je koniecznie lekarzowi prowadzącemu.
Koniecznie zwróć uwagę na nawodnienie Chorego. Podawaj większą niż zwykle ilość płynów (na każdy luźny stolec dodatkową szklankę płyny do wypicia). W aptekach dostępne są preparaty elektrolitów do przygotowania do wypicia (stosowane np. w biegunce podróżnych). Możesz zastosować taki preparat.
Jeśli Chory bardzo się odwadnia, a nie ma możliwości podawania dużych ilości płynów doustnie, skonsultuj się z lekarzem prowadzącym i ustal wskazania do podawania płynów dożylnie lub podskórnie.
Czasem występuje konieczność oznaczenia stężenia elektrolitów: sodu i potasu, rzadziej chloru. Zgłoś lekarzowi niepokojące objawy: splątanie, senność, spadki/skoki ciśnienia tętniczego, nudności i wymioty jeśli się dodatkowo pojawiły.
Biegunka i jej przyczyny
Najczęstsze przyczyny biegunki u Pacjentów terminalnie chorych, w leczeniu paliatywnym, zebrałem w tabeli poniżej. Najważniejszą przyczyną jest podawanie zbyt dużej ilości leków na wypróżnienie (z powodu zaparcia), a więc sytuacja gdy chcąc rozwiązać jeden problem medyczny Chorego generujemy inny.
Nadmiar leków na wypróżnienie: Najczęściej po leczeniu ostrego zaparcia lub na początku leczenia zaparcia, gdy podawana jest znaczna ilość leków na przeczyszczenie, często stosowane są leki drażniące jelito, w tym czopki. A także stosowane są wlewki doodbytnicze. Zalecam odstawienie tych leków, przerwanie wlewek, zastosowanie diety zapierającej oraz spokojne wyczekiwanie. Sytuacja zwykle sama się poprawia w ciagu około 24 godzin. |
Antybiotyki i leki przeciwbólowe z grupy NLPZ: Dla każdej terapii antybiotykowej konieczne jest dodatkowe podawanie preparatów probiotycznych, w szczególności zalecam stosowanie bakterii probiotycznych z grupy Lbc. rhamnosus. Przy stosowaniu leków z grupy NLPZ stosuj preparaty ochronne na śluzówkę żołądka (inhibitory pompy protonowej, np. polprazol, esomeprazol lub leki powlekające śluzówkę (np. zawierajace fosforan glinu). |
Nowotwór jelit lub naciek, przerzuty: Guz może powodować zaparcie i wtórnie do niego przemieszczenie dużej ilości płynu do światła jelita, a co za tym idzie – biegunkę. Zdarza się także, iż guz sam wydziela znaczną ilość płynu do światła jelita wywołując luźny stolec. |
Nowotwory endokrynne: Niektóre rzadkie nowotwory układu wydzielniczego (np. rakowiak) mogą wywoływać biegunkę jako jeden z objawów. |
Radioterapia: Wykorzystanie promieniowania w obrębie jamy brzusznej lub miednicy może powodować zwiększenie przepuszczalności jelit dla płynu i biegunkę. |
Zaburzenie wchłaniania i trawienia tłuszczów: Może być związane z kilkoma przyczynami: (1) guzem w obrębie trzustki i zaburzeniami wydzielania przez ten narząd, (2) usunięciem żołądka lub jego części, (3) resekcją części jelita cienkiego lub (4) resekcją części jelita grubego. |
Zakażenia bakteryjne: Zwłaszcza zakażenia pochodzenia szpitalnego. |
Jak sobie radzić w domu z biegunką?
Najważniejsze, żeby nie wpadać w panikę. Zachowaj spokój! Masz czas, żeby zareagować, a Twoje działania powinny być kilkukierunkowe.
Po pierwsze należy spróbować zmniejszyć natężenie oddawania stolca i poprawić jego spoistość.
– W tym celu odstaw leki na wypróżnienie, jeśli Chory takie stosuje.
– Zastosuj dietę – dieta zapierająca jest mocno niedoceniania. A tymczasem naprawdę potrafi pomóc: podaj ryż (nie biały), marchew lub zupę marchwiową.
– Wskazane może być włączenie probiotyków. Chronią jelita przed nadkażeniem, do którego może dojść przy intensywnej biegunce.
Zadbaj o prawidłowe nawodnienie Chorego. Podawaj płyny często, na pewno po każdym luźnym stolcu. Możesz zastosować dostępne w aptekach preparaty elektrolitów do podawania doustnie, najlepiej jest podawać je chłodne, z lodówki. Podawać możesz także płyny izotoniczne, takie jak dla sportowców, dostępne w sklepach spożywczych. Zawierają poza elektrolitami zwykle także cukier – to plus, gdy chcesz dostarczyć Choremu więcej kalorii, uważaj tylko w cukrzycy! Sól kuchenna dobrze uzupełnia niedobór sodu („Na”) w organizmie, dosalaj więc potrawy.
Uważnie obserwuj skórę okolicy odbytu, krocze i okolicę krzyżową. Jeśli Chory siedzi, zachęcaj do wypróżnienia w łazience lub ewentualnie na przenośnej toalecie – krześle. W sytuacji, gdy Chory leży, podawaj basen.
Jeśli to niemożliwe, zastosuj pieluchomajtki o podwyższonej chłonności, dbaj o częstą ich zmianę. Stosuj intensywnie krem na okolicę skóry krocza, aby oddzielał skórę od kontaktu z luźnym stolcem.
Staraj się obracać Chorego i układaj Go także na boku. Możesz odsłaniać pośladki i okolicę odbytu i wietrzyć skórę.
Leki w biegunce
Postępowanie w biegunce jest zależne od przyczyny. Pamiętaj, jeśli biegunka przedłuża się, skontaktuj się z lekarzem prowadzącym leczenie.
Leki | Kiedy stosować? Jaki dają efekt? |
Leki poprawiające wypróżnienie | Leki te należy odstawić, a następnie podjąć działania opisane powyżej i obserwować stan Chorego. W przypadku nawrotu zaparć stosować rozważniej. |
Antybiotyki (metronidazol) | Podawane, gdy biegunka ma charakter zakaźny (zwykle występuje krew w stolcu, dodatkowo gorączka). |
Morfina | Jeśli jest stosowana jako lek przeciwbólowy zmniejszy również nasilenie biegunki. |
Ondansetron | Można zastosować w biegunkach po napromienianiu. |
Leki chroniące śluzówkę żołądka (IPP) | Stosowane w biegunce po leczeniu lekami przeciwbólowymi z grupy NLPZ, także w zespole Zollingera-Ellisona. |
Diosmektyt (Smecta, Tasectan) | Leki powlekające śluzówkę przewodu pokarmowego stosowane są dodatkowo, wspierająco. |
Oktreotyd (inhibitor hormonu wzrostu) | Stosowany jest w zespole rakowiaka, po zabiegach operacyjnych na jelitach, po chemioterapii. Zmniejsza przepływ krwi w obrębie jelit i normalizuje perystaltykę. Dobrze sprawdza się u chorych z HIV. |
Ten artykuł był pomocny? Masz inne pytania lub wątpliwości. Zachęcam do pozostawienia swojego adresu e-mail – pomogę Ci w prowadzeniu opieki w warunkach domowych i powiadomię Cię o kolejnych tekstach na tym blogu. |
Warto przeczytać
znaczna ilość luźnego stolca może prowadzić do odwodnienia Chorego. W takiej sytuacji warto podawać duże ilości płynów oraz elektrolity – zobacz artykuł o nawadnianiu. Komentuj, pytaj!
Zapraszam do pozostawiania komentarzy pod tym tekstem. Na Twoje pytania postaram się odpowiedzieć bezpośrednio lub przygotuję artykuł na dany temat. W ten sposób możesz pomóc nie tylko sobie, ale i innym osobom mającym podobne problemy lub wątpliwości.
Brak komentarzy, Twój może być pierwszy!