Jednym z najczęstszych pytań, jakie mi zadajecie – niezależnie od tego czy w mailach, osobiście czy na wizytach domowych jest: Kiedy jest czas na hospicjum? W trzech krótkich tekstach, opierając się o wytyczne i zaleceniach towarzystw naukowych i obserwacje samych Pacjentów postaram się Wam podpowiedzieć.
Ten materiał powiązany jest jeszcze z dwoma o podobnej tematyce, ale dla innych grup Chorych. Przeczytaj tutaj:
Nowotwory | Choroby serca | Choroby płuc
Po co hospicjum?
Hospicjum zapewnia kompleksową opiekę nad Chorym w zakresie jakości życia. Może opiekować się Pacjentem zarówno na ostatnim etapie choroby (w fazie terminalnej), jak i wcześniej – wspomagając leczenie przyczynowe. Daje Choremu i Rodzinie komfort: opieka jest sprawowana stale, personel medyczny (lekarz, pielęgniarka, fizjoterapeuta, psycholog) dba o dobrostan Chorego i utrzymanie jakości życia.
Hospicjum domowe albo poradnia medycyny paliatywnej może objąć leczeniem Chorego w chwili, gdy kończy się leczenie przyczynowe albo w sytuacji, gdy Chory nie jest w stanie go kontynuować lub nie chce tego robić.
Zwykle za późno…
Pacjentka chorowała długo. Już w lutym 2018 roku czuła się źle, miała bóle brzucha i nudności. Pierwszy raz zgłosiła się do swojego lekarza rodzinnego dopiero w maju. Ruszyła diagnostyka, która w czerwcu spowodowała wystawienie karty DILO. Padły trzy słowa. „To zapewne nowotwór” – powiedział doktor. Lipiec i sierpień były bardzo ciepłe, na korytarza szpitalnych i w poczekalniach poradni specjalistycznych w większości nie ma klimatyzacji. Jest za to tłum. W napięciu i duchocie oczekujący rozpoznania. Tym razem padły tylko dwa słowa „To nowotwór”.
Wrzesień był pasmem chemioterapii. Październik na chirurgii. Listopad w końcu w domu. W tym czasie ból narastał. Nudności nie ustępowały. Ból się nasilał. Grudzień znów w szpitalu. Styczeń 2019: konsylium i koniec leczenia. Więcej słów: „To nowotwór. A to skierowanie do hospicjum”. Z teczką pełną skierowań i z zupełnie pełną od zamieszania głową Pacjentka wróciła do domu. Zanim zdążyła się namyślić – skierowanie do hospicjum się przeterminowało.
Wystawienie nowego trwało kolejny tydzień, oczekiwanie na pierwszą moją wizytę i Chorej kolejne trzy (tak, do hospicjum jest kolejka). „W czym mogę Pani pomóc” – zapytałem, gdy wszedłem do domu Chorej. Ważyła 25 kg mniej niż rok wcześniej, miała blizny na brzuchu, ślady po kroplówkach na rękach, obrzęki na nogach. I ból. I bezsenność… Nie wiadomo za co zabrać się najpierw. „Najbardziej chciałabym pojechać jeszcze do rodzinnego miasta” – powiedziała. Zaczęliśmy więc tak organizować leczenie, by było to możliwe. Pacjentka zdążyła odbyć podróż. Zmarła tydzień później.
Ogólna uwaga na początek: nie ma czegoś takiego jak zbyt wczesne zgłoszenie się do opieki hospicyjnej. Hospicjum stacjonarne, hospicjum domowe lub poradnia medycyny paliatywnej mogą pomóc na różnych etapach choroby:
- gdy leczenie przyczynowe nie jest możliwe,
- gdy Pacjentka wymaga leczenia objawów;
- gdy choroba wchodzi w kolejną fazę hospicjum zna Pacjentkę, a Pacjentka personel hospicjum – znają swoje priorytety, wiedzą na co mogą liczyć w zakresie leczenia. To ułatwia jego prowadzenie;
- na każdym etapie możliwa jest pomoc psychologa, wsparcie fizjoterapeuty;
- wreszcie, w fazie terminalnej Choroby lekarz zna priorytety Chorej, może dobrać swoje działania do tego, co dla Niej jest ważne, np. wyjazdu do rodzinnego miasta.
Kiedy jest czas na hospicjum – nowotwory
Odpowiedź na poniższe pytania. Jeśli którakolwiek odpowiedź jest twierdząca, znaczy że czas na opiekę paliatywną (hospicjum domowe, stacjonarne lub poradnię medycyny paliatywnej):
Pytania przygotowałem w oparciu o wytyczneRADPAC tool orazSPICT.
Pytania: | TAK? |
1. Chory ma postawione rozpoznanie źle rokującego nowotworu? | |
2. Czy Chory jest zależny w swoich czynnościach codziennych od Opiekunów? (dla personelu medycznego: w skali Karnofsky’ego mniej niż 50%) | |
3. Czy następuje zauważalny spadek aktywności fizycznej? Chory przebywa w łóżku ponad pół dnia? | |
4. Czy choroba postępuje w ostatnim czasie w sposób zauważalny? | |
5. Czy wystąpił zauważalny spadek apetytu? Czy Choremu trudno jest spożywać posiłki? | |
6. Czy występuje zauważalna utrata masy ciała? | |
7. Czy Chory zgłasza, że „nie chce żyć”? Czy Chory prosi o opiekę hospicyjną? | |
8. Czy można zauważyć objawy anorektyczne/kachektyczne/wyniszczenie? Czy spada masa mięśniowa (chudsze ręce i nogi)? | |
9. Czy w ostatnim czasie doszło do nieplanowanych wcześniej hospitalizacji? | |
10. Czy mimo dotychczasowego leczenia nie udaje się opanować dolegliwości? | |
11. Czy odstąpiono od leczenia przyczynowego z uwagi na zły stan Chorego? Np. zakończono planowaną wcześniej chemioterapię?) |
Czas jest ważny
Im wcześniej Pacjent zostanie zarejestrowany do opieki paliatywnej tym moim zdaniem lepiej. Jeśli lekarz uzna, że Chory tej opieki nie potrzebuje – może zaproponować mu inną jej formę (np. zamiast opieki hospicjum domowego nadzór w poradni medycyny paliatywnej albo np. w poradni leczenia bólu). Jeśli w toku leczenia dojedzie do poprawy – zawsze z opieki hospicjum można zrezygnować.
Tymczasem wczesne zgłoszenie się do leczenia paliatywnego:
- Daje komfort Pacjentowi i Rodzinie – ktoś dba o jakość życia Pacjenta.
- Pozwala ograniczyć stres związany z organizowanie wszystkiego na ostatnią chwilę, lekarzowi daje szansę na poznanie Pacjenta i odwrotnie.
- Nie ma kłopotu z kolejką do hospicjum.
Ten artykuł był pomocny? Masz pytania lub wątpliwości. Zachęcam do pozostawienia swojego adresu e-mail – pomogę Ci w prowadzeniu opieki w warunkach domowych i powiadomię Cię o kolejnych tekstach na tym blogu. |
Przeczytaj więcej
Zachęcam do zapoznania się z całością informacji o opiece hospicjum domowego – oto linku do działu na blogu.
Śledź, skomentuj
Zapraszam do komentowania, pozostawienia swoich uwag i pytań. Zachęcam do śledzenia nowych wpisów – staram się pisać na tematy zgłaszane przez Was!
- Strona na facebooku – zapraszam do polubienia.
- Newsletter – pozostaw swój e-mail aby być na bieżąco z nowymi wpisami.
Kiedy jest dobry czas na hospicjum? Choroby płuc | Mistrz Polikarp
•5 lat ago
[…] Nowotwory | Choroby serca | Choroby płuc […]
Kiedy jest dobry czas na hospicjum? Choroby serca. | Mistrz Polikarp
•5 lat ago
[…] Nowotwory | Choroby serca | Choroby płuc […]
Obrzęk limfatyczny | Mistrz Polikarp
•3 lata ago
[…] Kiedy jest dobry czas na hospicjum? Nowotwory […]